มาแล้วววววว ตามคำเรียกร้องของบ่าวสาวลูกหลานชาวจีนที่อยากจะได้ความชัวร์ในการจัด ขบวนขันหมากจีน ขนานแท้ วันนี้เราออกสืบเสาะ สัมภาษณ์และวาดผังออกมาเป็นภาพที่เข้าใจง่ายๆ แค่จัดตาม ก็แห่เข้าบ้านว่าที่เจ้าสาวได้แล้วค่ะ
ก่อนที่ว่าที่บ่าวสาวจะเริ่มอ่านและทำความเข้าใจผังขบวนขันหมากจีนด้านล่างนี้ เราขอบอกก่อนว่า นี่คือการจัดผังขบวนขันหมากจีนขนานแท้ที่ไม่มีการนำรูปแบบขันหมากไทยเข้ามาประยุกต์นะคะ ฉะนั้นบางอย่างที่เคยคุ้นจากประเพณีแต่งงานไทยหรือไทย-จีนอาจมีการลดทอนหรือเพิ่มเติมค่ะ
นำขบวนด้วย “เถ้าแก่” ไม่ต่างจากประเพณีไทยที่ให้เถ้าแก่เป็นคนนำขบวนค่ะ แต่สำหรับเถ้าแก่งานแต่งจีนแท้ๆ ไม่ต้องมีการถือซองเพื่อผ่านด่านประตูเงินประตูทองแต่อย่างใด เนื่องจากคนจีนไม่ได้มีธรรมเนียมการกั้นประตูเงินประตูทองเป็นทิวแถวอย่างเช่นคนไทย แต่ก็สามารถกั้นได้ แค่ต้องรอจนกว่าจะเสร็จพิธีสวมแหวนหมั้นเสียก่อน ฉะนั้นเถ้าแก่สามารถเดินอย่างสง่างามพร้อมรอยยิ้มนำขบวนมาได้เลยค่ะ
ต่อด้วย “คุณพ่อและคุณแม่ฝ่ายชาย” เดินนำหน้าลูกชายคนดีที่กำลังจะเป็น “เจ้าบ่าว” ซึ่งเช่นกันกับเถ้าแก่คือ ไม่มีการถืออะไรในมือ แม้แต่ว่าที่เจ้าบ่าวก็ไม่ต้องถือพานธูปเทียนแพนะคะ หลังจากนี้ไปจะเป็นข้าวของในขบวนขันหมากที่จำเป็นต้องมีตามประเพณีจีนเป๊ะๆ ค่ะ
1. พานแหวน คู่ พานข้าวตอก แนะนำให้วางแหวนสำหรับเจ้าสาวและเจ้าบ่าวคู่กันในหนึ่งพานจะสวยงามและลงตัวกว่าแยกพานวางไว้แต่ละวงนะคะ โดยพานที่เดินเคียงข้างคือ พานข้าวตอกสำหรับให้แขกผู้ใหญ่โปรยอวยพรให้ทรัพย์สินเพิ่มพูนค่ะ
2. พานสินสอดสำหรับใส่เงิน คู่ พานสินสอดสำหรับใส่ทอง ตามความเชื่อคนจีนที่เวลายกขันหมากสู่ของสาวต้องมีสินสอดให้ครบทั้งเงินและทอง ฉะนั้นเพื่อความสวยงามอลังการ และบอกให้ครอบครัวฝ่ายหญิงได้รู้ชัดๆ ว่าจัดสินสอดมาให้อย่างไม่น้อยหน้าใครก็จัดแยกกันไปเลยอย่างละพานได้เลยค่ะ
3. พานใส่ซองรับขวัญให้พ่อตาแม่ยาย 2 ซอง คู่ พานใส่ซองรับขวัญให้พ่อตาแม่ยาย 4 ซอง ตามประเพณีแต่งงานของชาวจีนขนานแท้ ว่าที่ลูกเขยต้องไม่ลืมเตรียมซองรับขวัญ 6 ซองนี้อย่างเด็ดขาด ซึ่งแต่ละซองมีความสำคัญดังนี้
ซองที่ 1 คือ ซองค่าน้ำนมให้แม่ยาย ซองนี้ต้องใส่เงินมากกว่าซองอื่น เพราะอย่าลืมนะคะว่า ช่วงเวลาที่แม่ยายอุ้มท้องเจ้าสาวของคุณมายาวนานและเหนื่อยกายแค่ไหน ทั้งยังมีเลี้ยงดู อบรม ให้การศึกษาจนเติบใหญ่มีความสำคัญมาแค่ไหน ฉะนั้นซองนี้สำหรับแม่ยายจึงต้องพิเศษสุดๆ โดยวางคู่กับซองที่ 2 คือ ซองค่าขาหมูให้พ่อตา ส่วนซองที่ 3 คือ ซองค่าขนมที่ฝ่ายหญิงซื้อเตรียมไว้สำหรับใช้ในพิธี ซองที่ 4 คือ ซองค่าชุดไหว้เจ้า ซองที่ 5 คือ ซองค่าตัดเย็บชุดเจ้าสาว ซองที่ 6 คือ ซองเงินเบ็ดเตล็ด วางไว้ในพานเดียวกัน
4. ถาดส้ม 24 ผล คู่ ถาดส้ม 24 ผล โดยปกติแล้วจำนวนส้มจะอยู่ที่แต่ละบ้านกำหนด แต่ต้องเป็นเลขคู่เสมอ และนิยมเริ่มต้นที่ ถาดละ 24 ผลรวม 2 ถาด 48 ผล เดินเคียงกัน แต่ไม่นิยมรวมแล้วได้ 24 ผล หรือ ถาดละ 12 ผล นะคะ เพราะเลข 1 ถือเป็นเลขคี่ ส่วนว่าจะเพิ่มจำนวนส้มมากกว่า 48 ผลได้ไหม บอกเลยว่าได้ค่ะ แต่ต้องเป็นเลขคู่ จากนั้นเบิ้ลถาดเอา เช่น 96 ผล แบ่งเป็น 4 ถาดๆ ละ 24 ผล เดินเป็น 2 คู่ก็ได้ แต่อย่าลืมนะคะว่าทุกผลต้องติดตัวหนังสือ “ซังฮี้”แปลว่าคู่ยินดีเสมอ
5. ถาดขนมสี่สี 2 กล่อง คู่ ถาดขนมสี่สี 2 กล่อง ขนมแต่งงานของจีนที่ขาดไม่ได้ในขบวนขันหมาก ถูกจัดเป็นชุดๆ ไว้ในกล่องเรียบร้อยแล้ว ในหนึ่งกล่องประกอบด้วย ขนมเหนียว, ขนมเปี๊ยะ, ขนมถั่วตัดและขนมโก๋เคลือบงา ติดตัวหนังสือซังฮี้ เวลาเดินถือถือในขบวนขันหมาก นิยมให้ 1 คนถือ 2 กล่อง เคียงกันไปรวมเป็น 4 กล่อง
6. ถาดขนมจันอับ 1 ห่อ คู่ ถาดขนมจันอับ 1 ห่อ ขนมจันอับถือว่าเป็นขนมที่ขาดไม่ได้ในงานแต่งงานของชาวจีน เพราะเชื่อว่าความหวานของขนมจันอับจะทำให้ชีวิตรักกันหวานชื่น เวลาเดินถือถือในขบวนขันหมาก จะต้องรวมแล้วมี 4 ห่อ แต่เพราะส่วนใหญ่ขนมจันอับจะเป็นห่อใหญ่ จึงนิยมให้ 1 คนถือ 1 ห่อ และจัดให้เดิน 2 คู่ รวม 4 ห่อ
7. ถาดหมี่เตี๊ยว คู่ ถาดหมี่เตี๊ยว สื่อถึงการอยู่ครองรักครองเรือนกันยาวนาน รักกันเหนียวแน่นยั่งยืน โดยส่วนใหญ่จัดวาง 1 ถาดต่อ 5 กิโลกรัม ห่อด้วยผ้าแดงอีกครั้งและ 1 คนถือ 1 ถาดค่ะ
8. เหล้าจีน 2 ขวด คู่ เทียนแดง 2 คู่ เหล้าจีนถือเป็นเหล้ามงคลที่แสดงว่าต่อไปนี้เราคือครอบครัวเดียวกัน จึงร่วมกันดื่มเหล้านี้นั่นเอง เดินถือคู่ไปกับเทียนแดง 2 คู่ที่วางไว้บนถาดเดียวกัน
9. ขนมเปี๊ยะ คู่ ขนมเปี๊ยะ ถือเป็นขนมแห่งความศิริมงคลที่ไม่ว่าจะเป็นเทศกาลมงคลไหน ชาวจีนจะขาดไปเสียไม่ได้ เพราะความหมายของขนมนี้คือ การส่งความปรารถนาดีระหว่างผู้รับกับผู้ให้ และยังเป็นขนมที่แสดงถึงความสามัคคีกันอีกด้วยนะคะ
10. ขนมโก๋ปลาคู่เงินทอง คู่ ต้นเซียนเช่า 1 คู่ ขนมปลาโก๋คู่นี้สื่อถึงความั่งมีของว่าที่ครอบครัวใหม่ เดินคู่ไปกับคนถือต้นเซียนเช่า 1 คู่ ซึ่งหมายถึงการปัดเป่าความไม่ดีออกไป แต่พิเศษนิดนึงที่ว่าที่บ่าวสาวต้องจำให้มั่นคือ หลังเสร็จพิธีแล้ว ฝ่ายชายจะนำกลับไปปลูกที่บ้าน
จัดครบจบทั้งเซ็ตขบวนขันหมากจีนขนานแท้เรียบร้อยแล้ว ก็ดูฤกษ์ดีเวลาเป๊ะ เริ่มก้าวเท้าออกเดินเข้าบ้านเจ้าสาวทำการสู่ขอได้เลยค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก ร้านศรีสมบูรณ์พาณิชย์ ถนนพลับพลาไชย โทร. 0-2222-3305, 09-4409-1595 ไลน์ : hoong1595 www.srisomboon.com
อ่านข้อมูลเพิ่มเติม >>> สคริปต์งานแต่งจีน ครบถ้วนแบบม้วนเดียวจบไม่มีตกหล่นแน่นอน