กำหนดการ พิธีแต่งงานเช้า แบบไทยสำหรับเป็นแนวทางให้ว่าที่บ่าว – สาวดำเนินงานแต่งได้อย่างราบรื่น
ก่อนอื่นขอทำความเข้าใจว่า กรอบเวลาในการประกอบพิธีไทยนั้นขึ้นอยู่กับฤกษ์ของบ่าวสาวแต่ละคู่และจำนวนแขกเป็นสำคัญกำหนดการที่จะแนะนำต่อไปนี้เป็นเพียงแนวทางให้นำไปประยุกต์ใช้เท่านั้น ซึ่งในที่นี้สมมุติว่าบ่าวสาวรวบพิธีหมั้นและแต่งไว้ในวันเดียว โดยมีฤกษ์สวมแหวนหมั้นเวลา 9.09 น. ฤกษ์ส่งตัวเวลา 13.09 น. และมีแขกราว 100 – 120 คน
7.45 น. ตั้งขบวนขันหมาก / เตรียมตัวกั้นประตูเงินประตูทอง
ก่อนถึงวันงานควรแจ้งให้คนตั้งขบวนทราบว่ามีหน้าที่ถือพานอะไรและต้องมาถึงงานกี่โมง รวมทั้งควรมีคนที่รู้งานถือผังรายชื่อและลำดับขบวนคอยกำกับ ทั้งนี้ควรให้พิธีกรประกาศเรียกรวมพลก่อนถึงเวลาสักเล็กน้อย
สำหรับจุดรวมพลส่วนมากจะเป็นบริเวณใกล้สถานที่จัดงานแต่ง เช่น ถนนในซอยบ้านเจ้าสาว บริเวณสวนของโรงแรม เป็นต้น ส่วนจะโห่หรือไม่ อันนี้แล้วแต่ความสมัครใจและความเหมาะสม ถ้าตั้งขบวนในซอยก็โห่ดัง ๆให้รู้กันไปเลยว่าลูกสาวบ้านนี้ขายออก เอ๊ย แต่งงานแล้วจ้า แต่ถ้าเป็นงานภายในโรงแรมก็ต้องงดเสียงอึกทึกไปตามระเบียบ
เดี๋ยวนี้หลายคู่นิยมจัดงานแต่งตามโรงแรมริมน้ำ ก็จะมีการแห่ขันหมากทางเรือมีทั้งข้ามมาจากอีกฟากจริง ๆ และลอยลำอยู่ใกล้ๆ ท่าแล้วแห่ขบวนมาเลย ซึ่งสองกรณีหลังจะต้องเผื่อเวลาเพิ่มขึ้นอีกตามระยะทาง และแน่นอนว่าสามารถโห่กันได้ลั่นคุ้งน้ำ
ในขณะที่ฝ่ายชายเริ่มตั้งขบวนขันหมากญาติ ๆ ของฝ่ายหญิงก็ควรจะเริ่มตั้งขบวนกั้นประตูเงินประตูทองรอ สมัยก่อนนิยมใช้สายสร้อยหรือเข็มขัดทอง นาก เงิน ตามฐานะ แต่ในปัจจุบันนิยมใช้ดอกไม้ร้อยเป็นสายแทน (ยกเว้นประตูเสริมที่มักจะหยิบของใกล้ตัวมากั้นกันตามสะดวก) แนะนำให้เจ้าสาวนัดแนะกับเพื่อนๆ ญาติๆ และนับประตูคร่าวๆ ไว้เพื่อกระซิบให้ฝ่ายชายเตรียมซองมาเกินจำนวน ไม่อย่างนั้นซองอาจจะหมดกลางทางจนต้องหยิบยืมกันให้วุ่น
ข้อแนะนำ
– จัดผังขบวนขันหมากพร้อมระบุชื่อคนในขบวนและแจ้งให้เจ้าตัวทราบล่วงหน้าว่าต้องมากี่โมง
– ฝ่ายหญิงเตรียมดอกไม้ร้อยเป็นสายไว้ให้เพื่อนๆ กั้นประตู
8.00 น. แห่ขบวนขันหมาก
เนื่องจากต้องฝ่าด่านประตูเงินประตูทองจึงควรเผื่อเวลาไว้ราว 20 – 30 นาที มาถึงก่อนแล้วนั่งพูดคุยกันรอฤกษ์ ดีกว่าเสียฤกษ์ ถ้าบ้านไหนญาติน้อย มั่นใจว่ามีแค่ 3 – 4 ประตูอาจร่นเวลาลง เช่นเดียวกัน หากบ้านไหนญาติเยอะ เพื่อนๆ รักสนุก ดูแล้วว่างานนี้จัดหนักเจ้าบ่าว แน่นอนก็ยืดเวลาช่วงนี้ออกไปได้อีก แต่ถึงอย่างไรก็ควรดูความเหมาะสมเพื่อไม่ให้แขกผู้ใหญ่และคนในขบวนที่กำลังถือพาน (หนักๆ) ต้องรอนาน
ข้อแนะนำ
– เจ้าบ่าวควรเตรียมซองเผื่อไว้
– เจ้าสาวกระซิบเพื่อๆ ญาติๆ ให้ล้อเจ้าบ่าวเล่นแต่พองาม ระวังเสียฤกษ์
8.30 น. เชิญขันหมาก
หลังจากต้อนรับขบวนขันหมากแล้ว เด็กเชิญขันหมากจะนำขบวนเข้าสู่จุดประกอบพิธีคนถือพานขันหมากเอก – โทคู่พานสินสอดกับพานแหวนหมั้น นำพานไปวางไว้ในจุดประกอบพิธี เจ้าบ่าวถือพานธูปเทียนแพไว้ ส่วนพานอื่น ๆ วางเรียงอย่างเป็นระเบียบในจุดที่จัดไว้ เชิญญาติผู้ใหญ่นั่งประจำที่ โดยมีคนคอยแจ้งให้แต่ละท่านทราบตำแหน่งที่นั่ง
ทั้งนี้แนะนำให้เลือกเด็กเชิญขันหมากที่โตพอจะรู้ความ บางบ้านให้เด็กเล็กมากมาเชิญขันหมากดูน่ารักน่าเอ็นดูก็จริง แต่บ่อยครั้งเด็กยืนรอร้อน ๆ หรือเจอคนแปลกหน้าเยอะ ๆก็ออกอาการงอแง หรือเด็กบางคนถือพานไม่ไหวคุณแม่ต้องมาช่วยประคองพานอีก กลายเป็นว่าพิธีส่วนที่ง่ายกลับขลุกขลักโดยใช่เหตุ
ข้อแนะนำ
– ฝ่ายเจ้าสาวเตรียมเด็กหญิงน่ารักถือพานเชิญขันหมาก
– เจ้าสาวจัดโต๊ะสำหรับวางขันหมากไว้ใกล้จุดประกอบพิธี
8.40 น. พิธีนับสินสอด
หลังจากเจรจาสู่ขอเรียบร้อยแล้วจะเป็นการเปิดพานนับสินสอดซึ่งมักทำพอเป็นพิธีจึงกินเวลาไม่นาน จากนั้นโปรยถั่ว งา ข้าวตอก ดอกไม้ แล้วรวบห่อสินสอดทำท่าเหมือนแบกของหนักขึ้นไปเก็บ จากนั้นส่งคนไปรับตัวเจ้าสาว
ข้อแนะนำ
– เตรียมถั่ว งา ข้าวตอก ดอกไม้ ไว้ในพานหรือโถเล็กๆ สำหรับโรยบนสินสอเพื่อความเป็นสิริมงคล
– คุณแม่เจ้าสาวเตรียมแอ็คติ้งการรรวบห่อสินสอดแล้วทำท่าแบกหนักๆ (ส่วนจะเขิน ทำท่าไม่ค่อยถูก)
– คุณแม่เจ้าสาวเตรียมกระเป๋าใบใหญ่ไว้เก็บสินสอด
9.00 น. พิธีหมั้น
ถ้าฤกษ์สวมแหวนคือ 9.09 น. ในเวลา 9.00 น. ญาติต้องไปรับตัวเจ้าสาวมาเข้าพิธีแล้วเพื่อจะได้มีเวลาถือพานธูปเทียนแพคลานเข่าไปกราบผู้ใหญ่งามๆ แล้วนั่งให้เรียบร้อย พร้อมสวมแหวน อย่าลืมสวมช้าๆ ตะแคงนิ้วหากล้องพร้อมยิ้มหวานให้ช่างภาพกดชัตเตอร์เป็นที่ระลึก
ข้อแนะนำ
– ไปรับตัวเจ้าสาวก่อนฤกษ์สวมแหวนสัก 5 นาที
– สวมช้า ๆ ตะแคงนิ้วหากล้องพร้อมยิ้มหวานให้ช่างภาพกดชัตเตอร์เป็นที่ระลึก
9.30 น. พิธีสงฆ์
เป็นการนิมนต์พระมาสวดมนต์ให้พรเพื่อความเป็นสิริมงคล ถวายเพล รับศีล พร้อมเก็บน้ำมนต์ก้นบาตรไว้ใช้ในพิธีหลั่งน้ำพระพุทธมนต์ต่อไป ส่วนมากหลังจากถวายเพลกับเครื่องไทยธรรมและกรวดน้ำเสร็จแล้วบ่าวสาวจะแยกตัวไปทำพิธีถัดไปโดยมอบหมายให้ผู้ใหญ่เป็นผู้รับรองพระสงฆ์ต่อ (เมื่อก่อนจะต้องรอให้พระฉันเพลเรียบร้อย บ่าวสาวจึงถวายเครื่องไทยธรรมและกรวดน้ำ แต่เดี๋ยวนี้หลายคู่นิยมรวบตึงให้จบในขั้นตอนเดียวเพื่อจะได้เริ่มพิธีการถัดไป) ทั้งนี้ บางคู่อาจนิมนต์พระสงฆ์มาตักบาตรเช้าหรือถวายอาหารเช้าให้เรียบร้อยก่อนเริ่มแห่ขันหมาก เพื่อความสะดวก
ข้อแนะนำ
– ควรมีญาติผู้ชายคอยช่วยรับรองพระสงฆ์
– เก็บน้ำมนต์ไว้ผสมน้ำสำหรับพิธีหลั่งน้ำพระพุทธมนต์
10.30 น. พิธีหลั่งน้ำพระพุทธมนต์
ระยะเวลาของขั้นตอนนี้ก็ขึ้นอยู่กับจำนวนแขกอีกเช่นกัน โดยแขกที่จะหลั่งน้ำพระพุทธมนต์ให้บ่าวสาวจะต้องเป็นผู้มีอาวุโสกว่า และหลังจากรดน้ำแล้วอย่าเทน้ำในพานรองทิ้ง ให้นำไปรดต้นไม้ใหญ่เพื่อความเจริญเติบโตของทั้งคู่ต่อไป
ข้อแนะนำ
– เจ้าสาวนั่งทางซ้ายของเจ้าบ่าว
– แขกที่จะหลั่งน้ำพระพุทธมนต์ให้บ่าว - สาวควรจะต้องเป็นผู้มีอาวุโสกว่า
– หลังจากรดน้ำแล้วให้นำน้ำในพานรองไปรดต้นไม้ใหญ่เพื่อความเจริญเติบโตของทั้งคู่
11.15 น. พิธีไหว้ผู้ใหญ่
พิธีนี้มักเชิญเฉพาะญาติผู้ใหญ่ที่ใกล้ชิดจริงๆ โดยทั่วไปบ่าวสาวจะเตรียมของไหว้เป็นผ้าขนหนูหรือผ้าพับ แต่บางคู่ก็ครีเอตเป็นอย่างอื่นเช่น กระเป๋าผ้าไหมสีสวย ผลิตภัณฑ์จากศูนย์ศิลปาชีพ เซตของขวัญจากมูลนิธิต่างๆ คือเน้นเป็นของดูดีมีราคาและผู้ใหญ่น่าจะใช้ประโยชน์ได้ เพื่อให้สมน้ำสมเนื้อกับของรับไหว้ที่มักจะเป็นเงินหรือของมีค่า
ข้อแนะนำ
– ควรเตรียมของไหว้เผื่อไว้สำหรับผู้ใหญ่ที่อาจจะมีมาเพิ่มหน้างาน
11.45 น. งานเลี้ยง
หลังจากเสร็จสิ้นพิธี เจ้าภาพมักจะจัดงานเลี้ยงให้แขกได้รับประทานอาหารกลางวันร่วมกัน
13.00 น. พิธีปูเตียงเรียงหมอน (ส่งตัวเข้าหอ)
เมื่อใกล้ฤกษ์ส่งตัว ให้เชิญพ่อแม่และผู้ทำพิธีปูเตียงเรียงหมอน (คู่รักอาวุโสที่อยู่กันอย่างมีความสุขจนแก่เฒ่าและมีลูกหลานดี)มาที่ห้องหอโดยพร้อมเพรียง เพื่อเตรียมตัวประกอบพิธีตามฤกษ์ที่กำหนดไว้คือ 13.09 น. โดยผ้าปูที่นอนและปลอกหมอนควรเป็นของใหม่ ถ้าทำพิธีที่โรงแรมควรเอาของใหม่ปูทับเครื่องนอนของโรงแรมอีกที เมื่อเสร็จพิธีค่อยถอดกลับไปใช้ต่อที่บ้าน
เชื่อกันว่า หากบ่าวสาวคู่ใดเนรคุณผู้ทำพิธีปูเตียงเรียงหมอนจะไม่มีความสุขในชีวิตคู่ ดังนั้นจึงนิยมเลือกผู้หลักผู้ใหญ่ที่เป็นที่นับหน้าถือตามากกว่าญาติสนิทซึ่งจะมีโอกาสกระทบกระทั่งกันสูง
ข้อแนะนำ
– ผ้าปูที่นอนและปลอกหมอนควรเป็นของใหม่เอี่ยม
– ถ้าทำพิธีที่โรงแรมควรเอาของใหม่ปูทับเครื่องนอนของโรงแรม เมื่อเสร็จพิธีค่อยถอดกลับไปใช้ที่บ้าน
อ่านบทความเพิ่มเติม
แจกให้ฟรีไม่มีเงื่อนไข!! ผังขบวน ขันหมากไทย มีเอาไว้อุ่นใจทุกคน